(su primu est de sa terra)
-Mama! cherjo una cosa bona!
Tottu su borta 'e die, Pepe est chin custa memula, pedinne a sa
mama a li dare a mannicare una cosa bona.
-Ite est custa cosa bona, Pepe'?- li nat sa mama- at
a essere unu cantu de casu o unu cantu de sartitza?
Ma su pitzinneddu nat chi nono chin sa conca, est anniccadu ca
sa mama, in prus chi non li dat sa cosa bona chi cheret isse,
l'est piccanne senna in ziru. Sa cosa bona, ateras bortas bi l'at
nadu comente depet essere: minoredda e druche.
- Miserinos cuddos pitzinnedos- si nat Pepe inintro de
coro- chi b'ant sa buttecca, comente a Ninu; issos sì
chi si ne mannicant de pipitos, ateru che a mene, chi in domo
b'appo solu casu e sartitza.
Pepe est cumprennenne chi custa borta sa mama non l'est picanne
in ziru, caramelleddas non bi n'at aberu sinono a cust'ora calicuna
sa mama bi l'eret zà dada. E tanno est menzus de annare
a mutire a Ninu po joccare in sa Punta chin sos atteros cumpanzos.
- Ninu! Ninu!
Pepe aperit sa janna de sa butecca de sa mama de Ninu . Zà
s'intrada ti 'achet istare bene, donzi borta chi apperis sa janna
s'intennet su sonu de sa campanedda posta in artu, unu sonu alligru
e cordiale chi paret chi ti siat daenne su benebènnidu
in d'unu locu de meravillas. Dopo intennes su nuscu, non si cumprennet
bene de ite est: de caffè, de biscottos, de cosa bona!
e poi bies sa cosa prus manna: sos parastazos de taula prenos
de bottes de cada tipu, mannos e minores, chin tzucculates, caramelleddas
e pipitos, tottu colorados, bellos e invitantes.
Ninu est in sa cuchina e li bochiat de l'ispettare unu minutu
ca est benenne.
Sos ocros de Pepe che bana a supra de su parastazu, e bidenne
cudda meravilla; ne li benit sa gana de los assazzare. Tremenne
che canna, sa manu sola sola che intrat a intro de su botte prenu
de pipitos de cada colore e ne bocat unu punzu, si che lu ponet
inintro de bucca, tottu in d'una borta. De cantu est tremenne,
che lu ingulit sentza mancu piccare sapore. Mancu male chi canno
arribat Ninu, su buccone ch'est belle ingulidu e s'amicu non si
abbizat de nudda .
Ninu juchet unu saccheddu in ube b'est, mesu inintro e mesu in
foras, una pedde de erbeche chi l'at dadu su tziu e chi che depet
piccare a ube Carmineddu , su masellaju.
Pepe azudat a Ninu a piccare su saccu e colanne in su guturinu
de Durina che sono in su masellu.
-Carminè! Carminè!
A sos duos pitzinnos po pacu non ne lis 'alana sas barras mutinne
a Carmineddu, chi paret oje chi no intennat. Ch'est in su camerone
de innedda, irgannanne anzones.
-Su dialu chi bos at fattu! - nat Carmineddu iscìnnenne
dae su camerone, totu brutu, chi d'una fardetta de incheradu nighedda,
prena de istercu e de sambene de anzone. Totus ischini chi Carmineddu
non si perdet in lanas, isse est sempere 'achenne, ghettanne 'ocu,
paret chi su tempus non li bastet, su babbu matessi li nat chi
tempus da ne l'at a romanner senna a isse. Oje paret prus impressidu
de sas atteras bortas, cante gai b'at su camerone prenu de anzones
de ucchider pro Pasca imminiente, e atteros ne li depent bature
istasero dae sas biddas de accurtzu.
Ne bocat sa pedde dae su saccu, l'appompiat e che tzacat sa manu
prena de sambene a intro de sa butzaca, sentza si la brobire,
e ne bocat unu billette de milli francos e bi lu dat a Ninu paris
a unu bellu carche e infattu infattu s'irroccu.
Sos duos pitzinnos che essini cuntentos mannos, ca no est semper
chi su masellaju pacat bene sas peddeddas, oje est de mutria bona.
-Pepe- li nat Ninu- ite mi leo chin custu dinare?
Pepe da l'ischit ite podet essere custa cosa, ma n'at vrigonza
a bi lu narrere e po non acher sa figura de su maccu si istat
mudu. Comente podet narrere a su cumpanzeddu de si leare pipitos
si isse bi los at pro nudda in domo sua? Pessannebi bene nemmancu
Pepe ischit ite podet disizzare su 'izu de una buttecchera.
Chin custu pessamentu sos duos pitzinnos si che accattana ante
sa Punta, su locu inube jocana cada die chin sos cumpanzos. Ma
oje non b'at nemos ca est una die de bentu, de cuddu bentu malu
chi che bolat sas predas.
Bana a domo de Pepe. In sa cuchina sa mama este comintzanne a
preparare sa chena, ca fra pacu, a ora de sas ses e mesa, ghirat
su babbu dae su cubile. In supra de sa mesa b'at unu bellu ispidu
de sartitza, mesu frisca, pronta po la ponner in sa ziminera a
l'arrostire , una canistedda de lìmpidu pronta pro esser
ifusta, pro bi poder gutiare su sutzu de sa sartitza arrostu e,
mai manchet, su labameneddu de oliba de Marreri.
Sos duos pitzinnos si ponent in d'unu anguleddu e comintzana a
si joccare chi d'una cassettedda prena de dorrontzas:
-Custu est su madricadu e custos sos anzones- nata Pepe,
ma Ninu oje non n' est ghellanne, est alleradu appompianne sa
mesa.
-Ma Niné, a ne ghellas!- li nat Pepe.
A unu tzertu puntu Ninu ne boccat dae sa butzaca sos milli francos
e s'ascujat a s'amicu.
-Pepè, si mi pones sa sartitza a nuscare, ti doe custu-
li nat, ammustranneli su dinare chi l'at dadu prima su masellaju.
Nadu e fattu. Pepe, a fura de sa mama, picat una puddirichedda
de sartitza e la colat in sos murros de Ninu a sa manera de su
jacaneddu chi est serbinne missa.
- Ello custos jocos, maccu che caddu, mancu gai bonu!-
li nat sa mama canno si n'abizzat e li dat una bella isculivita.
Como cominzat su bellu, de chie sono sos milli francos? De Ninu
o de Pepe?
- Sono sos meos- nat Pepe- t'appo 'atu nuscare sa sartitza.
- Ma ite nuscare!- risponete a pianu Ninu- no appo intesu
nudda, su dinare est su meu.
Si che bana a foras ca si s'abizat sa mama sono torra isculivitas.
In foras si piccant e si ne dana che 'izos de mala sorte. Tra
su bentu forte e sos crofos ne sono senza alinu. Tottu in d'unu
a Pepe li benit una idea
- Ascurta, Niné! si cheres torrare in pache, tue mi
depes 'achere nuscare nessi unu botte de pipitos chi bazes in
sa buttecca.
- Si est solu pro cussu, a mene bat bene.
Current che bentu a sa buttecca, b'at zente e no 'achet a si ponner
a nuscare sos bottes. Intrant a sa cuchina e ante sa ziminera
b'est tziu Pauleddu, su manneddu de Ninu. Comente a semper, senna
custa borta tziu Pàule, est de umore mezanu, comente nat
tzia Pietrina :
- Tziu Pàule est che zoddu cràpinu, derettu a s'
ufrare.
Cominzat a legher sa vida a su nepode e a s'amicu, lis nat chi
sono duos bellos mandrones, e chi a su tempus issoro, isse ch'it
in su cubile traballanne e pistanne, non che a issos semper a
ziru che a s'avra mala. Appena sos pitzinnos intennent sa campanedda
de sa janna de sa buttecca, dassana a su manneddu galu lacannanne
e, a fura de sa mama , Ninu ne 'alata dae su parastazu su botte
prus mannu, chin pipitos rujos e grogos e lu ponet in suta de
su nare de Pepe. A Pepe non li paret beru, si colat su brussotto
de sa zanchettedda in nares, po intennere menzus su nuscu. Una,
duas, tres bortas, tres cantas a sas bortas chi Pepe l'at coladu
sa sartitza in sos murros.
Como sono paris, nemos podet narrer nudda.
Maria Antonietta Mula, Orune