Nadale 2006: naschid "Coa de luna" Sas novas e-i sos pŕrreres in sa limba de sa nostra
terra
Un attunzu caente che-i su beranu
bided sa naschida de Coa de Luna, unu logu de arrčjonu de su chi cumbinad in su
mundhu intreu, basted chi siede in sa limba nostra. Su lumene "Coa de
Luna" benid dae unu logu de Alŕ a cunfine
chi sos logos de Bitzi e de Buddusň, giamadu Sa Coiluna. Sa galŕnia de custu
lumene m’ad fattu attuire a l’impittare comente titulu pro custu progettu. S’iscopu de s’impignu meu – e de chi m’ad’a
ajuare in cust’andamenta – est ladinu: dare pius impoltantzia a sa limba salda,
pro che l’ogare dae sas milli lacanas chi li semus fraighendhe. In donzi palte
e logu de su mundhu sos populos an orgogliu e bantu pro sas siendhas issoro, sa
limba, sa bandiera, su connottu, sos logos e-i sa natura, sas maneras de essere
e de faghere. Etzi in Saldigna sutzedid chi, mancari apemus una limba nostra,
apemus connottu e maneras de essere, chilcamos de istrochire - comente moněncas
- sas maneras anzenas, guasi chi esserent sas maneras giustas a paragones chin
sas nostras imbagliadas. Atteru chi “costante resistenziale sarda”!! Donzi
dominantzia chi amos connottu nos ad dispaltidu tra saldos “modernos”- chi si
agualaian chena duda peruna a sas modas furisteras – e saldos “antigos” chi si
arribaian sas modas isolanas. Cussideradu chi sa peraula “antigu” no cherred
narrere nuddha de malu e nuddha de s’imbilgonzare, accň chi potto narrere a
boghe russa chi “Coa de luna” est s’eretu naturale de sos saldos …“antigos”,
fieros e de conca frimma!.
|
Coda
di Luna ancora pa li gaddhuresi La
linga salda in dognia manera
Vi
sň gaddhuresi chi faeddhani a la manera olbiesa e vi ni sň chi
faeddhani a la manera timpiesa. No pa fŕ briŕ ancora chisti
dui viddhi, ma pa fŕ cumprendě a la ghjenti stragnia. Lu faeddhu
tarranoesu č lu saldu locudoresu, maccari sia un pocu cambiatu. Lu
faeddhu timpiesu č cjamatu simplicementi "gaddhuresu",
e veni da la linga cossa, maccari vi sň umbč di parauli
chi sň saldi e spagnoli. Chici v'č lu locu pa tutti
li maneri di ciavanŕ, "paddhosi" e no, "indattarai"
e no. Ancora pa chissi cionfraioli di li sassaresi, si si cumpoltani
bč! E li campidanesi? Aiň, ancora iddhi.
Benvinuti
a tutti!
|
|
|
S’ ou de Colombo
in sa limba Imbentos contra sa mandronia in fattu’e faeddhu
Su mandrone acatad milli iscujas
pro no andhare a trabagliare. A sa mantessi manera, b’ad saldos chi bogan
iscujas meda pro dinegare sa paridade cumpleta tra sa limba italiana e-i cussa
salda. Si narad chi b’ad maigantos
tipos de saldu, chi toccad de nos ponnere de acoldu cal’est su saldu ‘eru. Si narad chi su saldu selvid etzi a
faeddhare de pastoriu e de campagna, chi est sa limba de sos pagu aculturados.
Sutzedid duncas chi b’ad lčrias tra caddhuresos e logudoresos, tra nuoresos e
campidanesos, ca onzunu timed chi li siad impostu unu tipu de saldu chi no reconnosched
comente sou. Ma candho faeddhan s’italianu - limba anzena posta a foltza in
terra nostra - no s’ischid comente mai custas mantessi pessonas no lu sentini
comente un imponidura e si l’ajulana chentza dolu. Sutzedid puru chi babbos e
mamas no insinzan pius sa limba sarda a fizos issoro, ca an s’ispera chi
devenin tottu industriales, avocados, puliticos e ingegneris (!), duncas est debadas
a los pesare faeddendhe sa limba de sos pastores e de sos chena iscola. Contra custas maneras maccas de
pessare – passademi custu giudicu – b’ad apidu imbentos geniales e a su
mantessi tempus simplices, de calchi saldu de bona voluntade. Unu est de Paulu
Pillonca, chi si ponzeid su problema de cale saldu usare in su telegiornale in
limba. Si ndh’esseid de’asie: impitaiad su saldu de su logu dae in’ue beniad sa
nova de narrere. Facile, banale, ma neune b’aiad pessadu! S’ateru est de su
guvernadore Renato Soru. Dapoi de annos e annos de contierra pro cale saldu
devian usare sas istitutziones, isse l’ad cumprida a sa lestra: sa Regione usad
in essida una limba-manifesto fatta dae unu mesturu tra sas variantes pius
mannas (logudoresu e campidanesu), ma donzi cristianu poded usare in sas
tratantzias chin sa Regione sa variante salda chi preferidi, chi sied
caddhuresu, tatharesu, ozastrinu, e dai sighendhe. Inoghe puru, simplice,
banale, facile facile. Che a s’ou de Colombo! Coa de luna chered paltire
propiu dae custos duos lampos de geniu!
|