COA DE LUNA - cuntivizadu dae Roberto Mette . . . mail: siendhas@tiscali.it


Nadale 2006: naschid "Coa de luna"
Sas novas e-i sos pŕrreres in sa limba de sa nostra terra

Un attunzu caente che-i su beranu bided sa naschida de Coa de Luna, unu logu de arrčjonu de su chi cumbinad in su mundhu intreu, basted chi siede in sa limba nostra. Su lumene "Coa de Luna"  benid dae unu logu de Alŕ a cunfine chi sos logos de Bitzi e de Buddusň, giamadu Sa Coiluna. Sa galŕnia de custu lumene m’ad fattu attuire a l’impittare comente titulu pro custu progettu.  S’iscopu de s’impignu meu – e de chi m’ad’a ajuare in cust’andamenta – est ladinu: dare pius impoltantzia a sa limba salda, pro che l’ogare dae sas milli lacanas chi li semus fraighendhe. In donzi palte e logu de su mundhu sos populos an orgogliu e bantu pro sas siendhas issoro, sa limba, sa bandiera, su connottu, sos logos e-i sa natura, sas maneras de essere e de faghere. Etzi in Saldigna sutzedid chi, mancari apemus una limba nostra, apemus connottu e maneras de essere, chilcamos de istrochire - comente moněncas - sas maneras anzenas, guasi chi esserent sas maneras giustas a paragones chin sas nostras imbagliadas. Atteru chi “costante resistenziale sarda”!! Donzi dominantzia chi amos connottu nos ad dispaltidu tra saldos “modernos”- chi si agualaian chena duda peruna a sas modas furisteras – e saldos “antigos” chi si arribaian sas modas isolanas. Cussideradu chi sa peraula “antigu” no cherred narrere nuddha de malu e nuddha de s’imbilgonzare, accň chi potto narrere a boghe russa chi “Coa de luna” est s’eretu naturale de sos saldos …“antigos”, fieros e de conca frimma!.

Coda di Luna ancora pa li gaddhuresi
La linga salda in dognia manera

Vi sň gaddhuresi chi faeddhani a la manera olbiesa e vi ni sň chi faeddhani a la manera timpiesa. No pa fŕ briŕ ancora chisti dui viddhi, ma pa fŕ cumprendě a la ghjenti stragnia. Lu faeddhu tarranoesu č lu saldu locudoresu, maccari sia un pocu cambiatu. Lu faeddhu timpiesu č cjamatu simplicementi "gaddhuresu", e veni da la linga cossa, maccari vi sň umbč di parauli chi sň saldi e spagnoli. Chici v'č lu locu pa tutti li maneri di ciavanŕ, "paddhosi" e no, "indattarai" e no. Ancora pa chissi cionfraioli di li sassaresi, si si cumpoltani bč! E li campidanesi? Aiň, ancora iddhi.

Benvinuti a tutti!


S’ ou de Colombo in sa limba
Imbentos contra sa mandronia in fattu’e faeddhu

Su mandrone acatad milli iscujas pro no andhare a trabagliare. A sa mantessi manera, b’ad saldos chi bogan iscujas meda pro dinegare sa paridade cumpleta tra sa limba italiana e-i cussa salda. Si narad chi b’ad maigantos tipos de saldu, chi toccad de nos ponnere de acoldu cal’est su saldu ‘eru.  Si narad chi su saldu selvid etzi a faeddhare de pastoriu e de campagna, chi est sa limba de sos pagu aculturados. Sutzedid duncas chi b’ad lčrias tra caddhuresos e logudoresos, tra nuoresos e campidanesos, ca onzunu timed chi li siad impostu unu tipu de saldu chi no reconnosched comente sou. Ma candho faeddhan s’italianu - limba anzena posta a foltza in terra nostra - no s’ischid comente mai custas mantessi pessonas no lu sentini comente un imponidura e si l’ajulana chentza dolu. Sutzedid puru chi babbos e mamas no insinzan pius sa limba sarda a fizos issoro, ca an s’ispera chi devenin tottu industriales, avocados, puliticos e ingegneris (!), duncas est debadas a los pesare faeddendhe sa limba de sos pastores e de sos chena iscola. Contra custas maneras maccas de pessare – passademi custu giudicu – b’ad apidu imbentos geniales e a su mantessi tempus simplices, de calchi saldu de bona voluntade. Unu est de Paulu Pillonca, chi si ponzeid su problema de cale saldu usare in su telegiornale in limba. Si ndh’esseid de’asie: impitaiad su saldu de su logu dae in’ue beniad sa nova de narrere. Facile, banale, ma neune b’aiad pessadu! S’ateru est de su guvernadore Renato Soru. Dapoi de annos e annos de contierra pro cale saldu devian usare sas istitutziones, isse l’ad cumprida a sa lestra: sa Regione usad in essida una limba-manifesto fatta dae unu mesturu tra sas variantes pius mannas (logudoresu e campidanesu), ma donzi cristianu poded usare in sas tratantzias chin sa Regione sa variante salda chi preferidi, chi sied caddhuresu, tatharesu, ozastrinu, e dai sighendhe. Inoghe puru, simplice, banale, facile facile. Che a s’ou de Colombo! Coa de luna chered paltire propiu  dae custos duos lampos de geniu!
 

 - Copyright 2006 by Siendhas.srd di Mette Roberto - www.siendhas.com - siendhas@tiscali.it