PLANCTUS

di

Enzo Alaimo

   

Coro:                              Taliàti sti matri: Parunu svacantati ri l’amma,

                                       parunu sciancati turnati ra verra                

                                       senza iammi o senza razza.

                                       Parunu pazzi ca caminanu avanti e arreri senza

                                       sapiri unni iri.

                                       Taliatili sti matri: Non su cchiù chiddi ca erunu.

                                       Non su cchiù  matri.

                                       Su vermi. Ca cercunu  ‘na sola di scarpa  ppi farisi scafazzari:

                                       Ppì sempri.

 

 

Prima piangitrice:           U fattu è ca a matina m’asruvigghiu. Sula.

                                        U fattu è ca a matina non si senti nenti.

                                        Nenti.

                                        C’è  ‘na cosa morta ca camina ppà casa.

                                        Sugnu iù.

                                        C’è ‘na cosa muta ca furria. Sugnu iù.

                                        U fattu è ca i letti re carusi si conzunu suli,

                                        trasu  nnà stanza re picciriddi e non c’è nenti r’abbissari.

                                        Mi scuddai comu si parra.

                                        Caminu e mmi pari n’autra

                                        Ca  camina, mangiu e u mangiari su pigghia quaccurunu.

                                        Vivu e l’acqua arriva n’terra.

 

 

Seconda piangitrice:        U tempu si fimmau.

                                         Sugnu senza pisu.

                                         Ogni gghionnu

                                         Assimigghia all’autru ca a vveniri.

                                         Conzu a tavula ppì

                                         Quattru e chianciu ppì unu

.                                        Non c’è ventu ppì mmia.

                                         Chiovi e staiu fremma sutta l’acqua.

 

tutte:                                Chiovi e staiu fremma sutta l’acqua.

                                         Chiovi e staiu fremma sutta l’acqua.

                                         Chiovi e staiu fremma sutta l’acqua.

                                         Chiovi e staiu fremma sutta l’acqua.

 

 

Terza piangitrice:             M’assettu nna seggia.

                                         Ogni tantu.

                                         M’assettu e

                                         M’addummisciu, ogni tantu.

                                         Cetti voti m’attrounu:

                                         Fremma, muta. Fremma e muta.

                                         Tantu fremma e muta

                                         Ca mi pigghiunu ppì morta.

                                         Ogni vvota ca m’addummisciu…Moru.

                                         Fussi ppì sempri, fussi cuntenta.

 

 

Seconda piangitrice:       M’asruvigghiu a notti e i viru. Iddi iocunu.

                                        M asruvigghiu a notti e ghiettu vuci. Poi pensu

                                        Di stari attenta a non gridari forti:

                                        I picciriddi si ponu asruvigghiari.

                                        No, non è veru. I picciriddi rommunu.

                                        Rommunu e s’insonnanu.

 

 

 

Terza piangitrice:             C’iaiu ‘na petra nna ucca i l’amma. ‘Na cosa dura

                                         Ca si movi. Scinni nna panza e unchia.

                                         Allura  a’accarizzu e pensu ca ‘a iè fari n’figghiu.

                                         Poi patturisciu ‘na petra. Senza occhi, senza ucca

                                         E ca non chianci.

                                         Petra sugnu e petra è me figghiu.

 

 

 

Quarta piangitrice:           Cetti voti, comu oggi, mi vulissi ammazzari.

                                         Senza duluri; iù nnò sentu u me corpu, nnè ricanusciu

                                         sti carni. Mi nnì vulissi iri senza dari sturbu, a muta a muta.

                                         Senza puttarimi rappressu sta carriola di lacrimi, senza aspittari

                                         A vicchiaina. Ccà. Fremma. Comu ‘na rasta sutta l’acqua,

                                         u ventu e u suli. Fremma. Senza sapiri  ca oggi è oggi

                                         e dumani…macàri.

 

 

 

Coro:                                Sti fimmini chianciunu ‘a cuppa

                                      . ‘A sti fimmini c’ammazzanu i figghi, n’gghionnu.

                                         Mentri erunu vivi e puttaunu ciuri ‘e morti.

                                         Arristanu ddà. I cruvicanu senza sforzu.

                                         Non ci fu bisognu di puttariccilli ‘o campusantu.

                                         Ienu a moriri che so peri.

 

 

Tutte:                                MI scantu. Mi scantu ca dumani…è dumani.

                                         Mi scantu. Mi scantu ca dumani…è dumani.

                                         Mi scantu. Mi scantu ca dumani…è dumani.

                                         Mi scantu. Mi scantu ca dumani…è dumani.

 

 

 

Prima piangitrice :            Picchì nuddu mi voli? Picchì chiddi ca mi volunu beni

                                         Si canzianu qunnu passu ppà strata?

                                         Picchì n’chiurunu i potti e si chiamanu i picciriddi intra?

                                         Nuddu mi voli.

                                         Nuddu mi voli parrari.

                                         Nuddu mi voli taliari.

                                         Ra me ucca nnesci ciauru ri picciriddi motti e ‘o postu i ll’occhi

                                         Cciaiu ru puttusa.

                                         Quannu passu iù passa u scrusciu ri l’amma ca chianci.

                                         N’chiuriti i picciriddi. Iù sugnu u scantu ro campari.                                                                   

 

 

 

 

     

Terza piangitrice:           I ‘mmazzanu ‘o campusantu. Iddi erunu ddà a priari ppè

                                         Morti. Ora amà priari ppì iddi.

                                         Non s’ammazzunu i carusi. Iù ccì scippassi l’occhi,

                                         ccì rapissi i vuredda e mi mangiassi ‘u ficutu ccò sangu.

                                         Cci scippassi ‘u cori e u piriassi finu a fallu rapiri.

                                         Ccì n’tappassi  ‘a testa  n’terra ppì ddapilla e ccì rassi

                                         ‘U  ciriveddu ‘e cani.

                                         I so matri anà chianciri comu chianciu iù…

                                         Si ll’anu ‘na matri.

 

 

 

Quarta Piangitrice:           Ddu  ionnu mi rissunu ca i carusi erunu ‘o spitali.

                                         Ddu ionnu mi rissunu ca i carusi  s’aunu astruppiatu.

                                         Ddu ionnu mi rissunu…ca m’ava fari fozza.

                                         M’pazzii, currii, scappai, l’ava avviriri. N’era veru.

                                         C’ava parrari, si ci parrava a mamma, iddi erunu cuntenti

                                         E poi staunu bboni, e poi iucaunu, e poi…

 

 

Terza piangitrice:             Non mi vosunu  fari avviriri. Mi tinnunu forti. Iù ittava vuci.

                                         …I vuci nisceunu…Non era iù…I vuci erunu…Erunu i vuci…

                                         I vuci erunu…I vuci… I vuci nisceunu… i vuci…

                                         I cummigghianu ccò linzolu.

                                         Ma iù taliava. Taliava…

                                         I me figghi addivintanu capiddi loddi ri sangu. Sangu niuru.

                                         Duru, duru comu ‘u zuccuru m’pastatu.

 

 

Quarta piangitrice:            Parunu morti, ma non su morti. Parunu morti, ma non su morti.

                                         No… Stanu rummennu… Ccò vestitu ra comunioni.

                                         Muti…Non fati vuci…I carusi rommunu.

                                         Rommunu…

                                         Rommunu nn’a vara. A’ vistu cchi bella vara?

                                         Cci misi macari i cannili longhi.

                                         Ora si susunu e i stutunu.

                                         …Oggi fanu l’annni.

                                         A’ vistu cchi bella stà festa?

                                         Vinninu tutti i cumpagneddi. E macari i parenti.

                                         Tutti vinninu. Tutti. Macari i cristiani stranii. Tutti chianciunu..

                                         Cettu. Chianciunu ra cuntitizza.

                                         C’è ‘a festa oggi.

                                         Cci su i cannili…

                                         Ppì ora rommunu.

                                         Ppì ora…

 

 

 

 

Terza piangitrice:             ‘U sonnu è bravu ccù mmia. Mi cumprenni. M’arripara.

                                         Tranni cetti voti ca mi fa avviriri i carusi. Sempri nn’a

                                         Stissa manera: Currunu versu ri mia, ma prima r’arrivari

                                         Nnè me vrazza, si mentunu i manuzzi intra ‘u stomacu,

                                         si nesciunu i vuredda chini ri sangu e mi fanu avviriri.

 

 

 

 

Prima piangitrice:            M’insunnai ca i picciriddi anniaunu, anniaunu.

                                         E iù non puteva fari nenti.

                                         Stava fremma nn’a spiaggia mentri iddi anniaunu.

                                         Gridaunu, i facci giarni chi ri scantu e i manu ca

                                         Scumpareunu intra ‘u mari.

                                        

 

 

                                         Iù non fici nenti ppì non falli moriri.

                                         Iddi scumparenu.

                                         Addivintanu acqua.

                                         Acqua.

                                         Acqua.

                                         Acqua.

 

 

Seconda piangitrice:        Scurau. Comu ogni gghionnu.

                                         Ogni gghionnu scura.

                                         Ogni gghionnu è scuru.

                                         Chiuru l’occhi e dommu.

                                         ‘U scuru ri l’occhi n’chiuruti annorba

                                         ‘u scuru ro iornu: Scuru.

                                         Risiassi ‘na parola. Una.

                                         Ppì cummincirimi ca

                                         Mi nnì pozzu iri.

 

 

 

 

 

Prima piangitrice:           E ora cu chianci ppì mmia?

                                         Chianciti ppì mmia si aviti ancora n’cori.

                                         Chianciti ppì ‘na morta ca non è cruvicata.

                                         Chianciti ppì ‘na morta ca si porta

                                         Rappressu ‘u tabbutu,

                                         chianciti ppì ‘na morta ca si nnì va ‘o campusantu

                                         E porta ciuri ‘a so tomba

 

 

 

Seconda Piangitrice:       Fra n’annu moru macari iù.

                                         M’accattai ‘a tomba, vogghiu essiri cruvicata   

                                         Vicinu ‘e carusi, accussì ppè morti nni venunu

                                         A salutari tutt’inzemi.

                                         Fra n’annu moru macari iù.

                                         Si ppò moriri ‘na morta.

 

 

Tutte:                                Non mi viri cchiù nuddu. Trasparu.

                                         C’è sulu n’ummira ca fa ummira

                                         A mmia ummira.

                                         Sugnu cchiù leggera ri ‘na sciusciata.

                                         TINITIMI

                                         TINITIMI

                                         TINITIMI

                                         TINITIMI

                                         TINITIMI

 

 

 

Terza piangitrice:             Figghi! Figghi! 

                                         Beddi!

                                         Unni vi portunu

                                         Lassatimmilli

                                         Figghi!

                                         Nnè n’chiuriti, nnè n’chiuvati

                                         Figghi beddi, adurati, ciaurusi di rosa!

                                         Figghi ciatu ro me ciatu!

                                         Non mi tiniti. Lassatimi.

                                         Aiutatimi

                                         Aiutatimi

                                         Aiutatimi.

 

 

 

Quarta piangitrice:            M’aia spicciari. M’aia spicciari.

                                          Aia lavari i robbi re carusi,

                                         aia priparari ‘u mangiari,

                                         l’aia ghiri a pigghiari a scola.

                                         Cchiù taddu ciaia fari scriviri i compiti,

                                         poi iddi scinnunu a

                                         Gghiucari e iù stiru i grembiuli,

                                         poi ciaia mentiri ‘u pigiama

                                         E i cuccu.

                                         M’aia spicciari. M’aia spicciari.

                                         Prima ca chiuri ‘u campusantu.

 

 

 

 

Terza piangitrice:             Veni ccà. Veni ccà.

                                         Non ti scantari. Non ti fazzu nenti.

                                         Veni ccà, abbrazza ‘a mamma, vasa ‘a mamma.

                                         Iù sugnu, tò mamma.

                                         Mossi apposta ppì veniri a truvarivi.

                                         Ah, chi sugnu cuntenta!

                                         Sugnu assemi ‘e me figghi.

                                         N’abbrazzamu, ni stringemu forti.

                                         Senza scantarini cchiù.

                                         Ormai nuddu nnì po’ cchiù ammazzari.

 

 

Tutte:                                Mamma! Mamma! Mamma! Mamma! Mamma!

 

 

Quarta piangitrice:         “Mamma”, “Mamma”, “Mamma”:

                                         C’insignai a parrari, a caminari,     

                                         Prima m’peri e poi l’autru, i vistii,

                                         i mannai a scola, i sruvigghiai ‘a matina

                                         e i misi a dormiri ‘a sira.

                                         Ci cuntai i cunti.

                                         Ora i pozzu sulu taliàri. Ppì sempri.

                                         Intra ‘na fotografia cchiù nica ri ‘na manuzza.

 

 

Prima piangitrice:           Quannu iù era nica tutta ‘a vita

                                         Era sutta ‘i vesti ri me matri.

                                         Era ‘na vita tunna, ruci.

                                         Iù ci taliava ‘i iammi longhi e ghianchi.

                                         Idda caminava e iù rappressu.

                                         Ora ‘a me vita addivintau centu cuteddi

                                         Ca ogni notti mi sputtusanu l’occhi.

 

 

Tutte:                                Mamma! Mamma! Mamma! Mamma! Mamma!

 

         

         

Prima piangitrice:          M’insunnai ‘na spiaggia. Ianca. Senza mari.

                                         Senza cristiani.

                                         Iù mi vireva ri spaddi.

                                         Caminava e mi nnì ieva.

                                         E arristava fremma a taliarimi, mentri mi faceva

                                         Sempri cchiù luntana, sempri cchiù nica.

                                         Arristau n’puntu niuru

                                         Ammenzu ‘o iancu sempri cchiù ddanni.

                                         Mi lassai ddà. Sula. Senza di mia.

                                         Non mi voli cchiù nuddu.

                                         Mancu ‘a me ummira.

 

 

Tutte:                                ‘A me casa è pulita. Pulita e arrizzittata.

                                         Arrizzittata e fremma.

                                         Comu si non ci fussi cchiù nuddu.

 

 

Coro:                                All’armali ca fici ammazzari i carusi,

                                         non c’abbastanu i carusi.

                                         Vuleva ancora sangu.

                                         Spuntau. Comu ‘u lupu.

                                         Comu ‘u lupu azzannau, ammazzau.

                                         Tuppuliau nn’a porta ra fimmina e sa mangiau.

                                         Carni, carni, carni caura,

                                         carni piriata, carni svuriddata.

                                         L’armali, chissu cerca.

 

 

Prima piangitrice:             Sentu friddu. Intra e fora sempri friddu.

 

 

Seconda piangitrice:         Non cia’ fazzu cchiu a susirimi.

 

 

Terza piangitrice:              Aiu sonnu, sempri sonnu.

 

 

Quarta piangitrice:             Mi stanu carennu i capiddi. A pugni.

 

 

Prima piangitrice:              Non c’è versu ri quariarimi. E’ ‘u friddu ra morti

                                           Ca mi trasìu  nnè vuredda.

 

 

Seconda piangitrice:           ‘U me tempu non va versu nenti.

Terza piangitrice:                M’asruvigghiu e subitu m’addummisciu. Fussi ppì mia

                                             Non mi susissi ro lettu.

 

 

Quarta piangitrice:               Ci su puttusa ianchi ammenzu re capiddi niuri.

 

 

 

Prima piangitrice:                M’aggilau ‘u sangu, fici addivintari ri mammuru ‘u cori.

 

 

Seconda piangitrice:             Mi vulissi scuddari ri mia e nasciri ccù n’autru nomu.

 

 

 

Terza piangitrice:                  Rapu l’occhi sulu ppì taliari n’puntu ro tettu.

 

 

Quarta piangitrice:                Sugnu menza tignusa, mi talìu e mi scantu.

 

 

Prima piangitrice:                  Sentu friddu, macari sutta ‘u suli.

 

 

Seconda piangitrice:             Cchì fazzu iù ccà? Nenti, aspettu.

 

 

Terza piangitrice:                  Restu accussì: senza asciucarimi ‘i lacrimi.

 

 

 

Quarta piangitrice:               ‘Na vecchia intra ‘u specchiu mi talia.

                                               ‘Na vecchia laria e strammata.

 

 

Prima piangitrice:                 Non nn’aiu cuppa, ‘u munnu è friddu.

                                               E iù ‘u rifriddu.

 

 

Seconda piangitrice:              Cchì fazzu iù ccà? Nenti aspettu.

 

 

Terza piangitrice:                  Senza asciucarimi ‘i lacrimi.

 

 

Quarta piangitrice:                 Dumani m’accattu ‘u fazzulettu.

 

 

Tutte:                                      N’sicchisciu. Ogni gghionnu. Sugnu ianca.

                                               L’occhi m’addiventunu sempri cchiù ddanni.

                                               Caminu supra ‘na nuvola.

                                                ‘U Signuri non mi chiama. E Iù nnò chiamu

                                                a Iddu.

                                                Sugnu n’Cristu n’chiuvatu.

                                                N’Cristu mortu ca dopu tri gghionna

                                                Nn’à risurgi. E macari ca fussi, vulissi

                                                Turnari a moriri.

 

 

Terza e quarta

Piangitrice                              Nnì venunu a trovunu nnò sonnu,

                                               chiancemu ppò scantu, n’asruvigghiamu

                                               a centru ‘i notti ccà ucca amara, ma viviri non servi.

                                               Ogni matina ‘u scantu ra notti

                                                Nnì trema intra  ‘o pettu,

                                                allura non putemu parrari.

                                                Trimamu.

 

 

 

 

Prima piangitrice:                   ‘U ventu mi sta susennu.

                                                Abbolu.

                                                Pigghiata sugnu, pigghiata ppè vesti.

                                                Ru manu ruci, mi susunu pp’asciddi.

                                                E abbolu supra i tetti re casi. Leggera.

                                                Sugnu fogghia, prùviri, mavàra,

                                                angelu, cinniri .

                                                ‘U ventu mi susi e m’abbia n’terra,

                                                Mi pigghia e mi lassa: N’tappu

                                                Nnè mura, trasu intra e casi,

                                                arriru e chianciu.

                                                Forsi chista è ‘a morti:

                                                Essiri angeli susuti ro ventu,

                                                essiri pruviri ca trasi nnà ll’occhi.

Torna su