Indighe

Opineddu

Su Jogu?

Sisse              Nosse

Opineddu connoschede totu custu. Ischidi bene chi no est beru chi sessantabattoro siada uguale a sessantachimbe; Opineddu cedes sas armas de fronte a una dimustrazione farza, a unu paralogisma, chi no arrennessidi a cumprendere e prus pagu a isboligare. Cun sa poberesa chi tenede de aliagas matematicas e logicas no est perņ fattu a s’antiga, bistu chi non s’arrepeddada a su cunzettu de beridade po non si arrendere a sos duos issienziaos farzos, inganaos a bender tecnologias miragulosas. Depimus tando analizzare a fundu sos cumportamentos de sas duas figuras de Sos Contos chi nde funi sas craes po ddos cumprendere.

Su Attu e Marzane, prus de onni atera persone, accrarana de haere imbentau unu pianu machiavellicu po ortare a parte issoro sas debilesas logicas de su limbazu matematicu. Sos modos de faere issoro no hana manza peruna. Su Attu non buzzada: estios sos pannos de issienziau prufundu chi hada istudiau su problema e fattu su prozettu, issu si collocada a foras de onni cuntierra a su riguardu. Si esserede chistionau ddu d’hiana poder malinterpretare, hiada a poder esser mudau in d’unu chi chistionada a dificile ei sas paraulas suas aboghinadas a su entu. Issu si cunzada tando in d’unu ispaziu mitologicu, aumbrau de zenialesa e de minispreziu po onni regula, portamentu chi tantu incantada cuddos chi no agradeschene a ischire cantu suore nezessitada a manizzare atrezzos pagu discanzosos e cantu siada dificultosu a cumprendere sos arcanos issientificos.

Marzane faede reclame a s’issienzia, issu est bandidore de sas ideas de atere, issu esemplificada teorias. Connoschede asi ene sos penzamentos de Su Attu chi si podede narrere chi heppada colau sa vida a nd’istudiare sas oberas suas e sas fundamentas tecnicas, e chi Compare Su Attu atere non siada si no una figura istorica si non fudi istau po su fattu de dd’haer presente e in bona salude a amustrare zertos modos modernos de intendere sas matematicas.

S’intentu de Marzane est a cumbinchere Opineddu de cantu bonu siada su prozettu de Su Attu. Po arribare a cust’iscopu illustrada sa teoria chi segund’a issu rezzede su prozettu. Ma faer cunbintu a Opineddu, arresonande alzebricamente in manera prezisa e puntuale, de unu fattu improbabile, chi 64 siad’uguale a 65, no est arte discanzosa. Su fattu no est intuitivu, anzis cuntrastada cun s’eperienzia de onnia die e bennidi rifiutau finzas dae sas teorias matematicas a sas cales cherede cun noncuranzia faer riferimentu. Comente poden cosas diferentes esser uguales? E si mancari Opinedu esserede azzettau custu, atera cosa est a ddu faer arresonare normale, est a narrer a ddi jare a crere chi 64 siada uguale a 65 anda bene, ma in d'una ipotesi de deper seberare su possessu de 65 o de 64 marengos de oro, sa chi anda menzus est sa prima essida. S’arresonamentu alzebricu de Marzane est fine e irriccu ‘e trampas chi issu jumpada a fazze manna e chena traighere su minimu imbarrazu.

Leande duos numeros, naramus a e b, Marzane nde faede sa media aritmetica e ainantis dimustrada chi a est uguale a b, e posca chi 2 est uguale a 1, e azzunghende a ambos membros de custa eguaglianzia 63, chi 65 est uguale a 64. Unu jogu ‘e pizzocheddos.

Opineddu no agattada argumentos po arredrocchere a Marzane. Sa trampas in su carculu funi fines e venenosas, e sas regulas po triballare cun sas uguaglianzias literales cheren arrespetadas, iscusae su trumbullu ‘e sos foeddos, a sa litera. Non passada unu faer de ogos chi Marzane appretada cun sos argumentos de natura zeometrica. Sas figuras zeometricas, sas cungruenzias, sas rettilineas. Totu pesada a torracontu suu. Est craru chi 64 non siada uguale a 65, ma est craru che su sole chi 64 quadrateddos pothana essere acconzaos in su pranu in manera de divenner a su prus prestu 65.

Sa dimustrazione alzebrica arrebussada custa opinione e s’intuitu e su connotu cunfirmana chi 65 quadrateddos funi unu in prusu de 64. Marzane acconzada a una a una sas tesseras de su jogu, pesada cun sapienzia sas figuras, arresonada e custringhede a s’arresonamentu s’interlocutore, e amustrada su prozettu fattu cun materiales diferentes. Opineddu ddos istudiada, ddos abaidada, ddos toccada, ddos manizzada. Est suttumittiu, attrangalliorau, gasi intu. Marzane cumbidada a Opineddu a isconzare sas figuras, a faere aconzos, a contare sos quadrateddos, si Opineddu arrebettiada Marzane amentada (64=65), si Opineddu faddidi Marzane aderezzada, si Opineddu si grisada penzande chi su prozettu est fattu totu de opinu, Marzane ddu lusingada. Su Attu est po contu suu, parede chi su cuntrattu no dd’importede. Sa istrategia sua est ittoriosa bistu chi ha ritentu po issu e totu sa parte de unu deus ex machina. Una parte chi no hada a deper impersonare cunstatau cantu est abile Marzane, ma chi hiada a poder esser cussa de intervennere, in su casu fortuitu chi su barattamentu esserad’andau a male, accrarande cun sa teoria sua arta e issientifica cantu deghede. Allargu coment’est de sa faina intra e Marzane e Opineddu, su primu s’hada a poder riferire a issu, cale suggettu terzu imparziale, unu peritu neutru e ogettivu. Marzane ischidi bene chi totu sa faina sua a cumbinchere a Opineddu istada in custa amascarada de archetipo de issienziau chi est impersonande Su Attu. E tando ddu sustenidi: antada su cumpanzu pseudomatematicu torrandeddi onores de una erenzia pagu probabile ma tale chi Opineddu dd’arrizzada istrocchia e malinterpretada: attu siamesu, po arrazza, po istudios, po balanzos in sas borsas finanziarias asiaticas, o siamesu solu po arrebattere su cunzettu chi totu su triballu in mustra est aberu roba cuntinentale? E Marzane de psicologo abistu cale est, ischidi chi non podede andare ainnantis meda sighinde custa ia, propriu como chi s’iscoberin sas minorias de zentes e de limbazos, e tando aderezada su tiru: Su Attu est emo, siamesu, ma iscriede totu in sardu, e su fattu tenede una balentia manna: totu est prus discanzosu a ddu cumprendere, totu est meda prus craru, inoghe non si faeddada in suspu.

A chissai cantas bortas Marzane ha fattu s’ogu a Su Attu arrezzindende in cambiu bellas puntas de pe’ a s’ancamala. Ma su toccu magistrale Marzane ddu sestada cando appresentada a Opineddu sos paperis de su programma informaticu chi attidi a cumprimentu su prozettu: dae su cuncretu si torrada a s’astrattu, dae su particulare a su generale. Ma un’atera chistione puru tenede su pesu suu: sos mannos de Su Attu e de Marzane hiana cullonau a su jaju de Opineddu cun d’una faula pesada arresonande de sartos e de massajos: semenare munedas, ddas abbare e nde faer crescher manna una matta. Contos de tempos antigorios: inoghe semus in mesu a unu mundu informaticu. Nudda de prus cuncretu de su chi podede faere unu calculadore. Anzis, perdeu, su calculadore dd’ha jai fattu. Marzane est tantu avanzu de presone chi cunfidada finzas unu segretu: si non funi numeros de fibonacci, non si nde fae nudda, ma tue ses fortunau, sos tuos funi propriu numeros de fibonacci. Est su corpu mortale a sas malacconzas difesas intellettuales de Opineddu. Sa citazione, sa evocazione, menzus sa pesada dae sa tumba de s’ispiritu de unu matematicu illustre ammantada de issienzia sos triballos de Su Attu. E custa linea popperiana de attaccu, poder farzare s’esperimentu, jada beridade assoluta a su jogu e a sas tecnologias avanzadas chi issu proponede. Opineddu est como attentu solu a pagos cunzettos: roba de issienzia, matematica pura, iscritta totu in …In custu momentu prezisu sos duos bangarutteris s’imbolana cun su inari de su poberu machillotu.