Indighe

Sokal

 

Bidimus in pagas paraulas de ite tratada, cales problemas pesada, in cales arresonamentos intrada sa chistione Sokal. E tando po simpatia sos contos nostros puru.

 

Tres annos colaos unu istudiosu de fisica, su novayorkesu Alan Sokal, hiada cunfezionau unu articulu po sa rivista de istudios soziales Social Text, sa cale hiada tentu premura manna de ddu publicare. S’articulu, prenu de mentovadas e de riferimentos bibliograficos de sos autores postmodernos, interpretande in modu lunaticu zertunos risultaos de fisica teorica e ateros teoremas matematicos, finghiada de sustennere sas tesis de custos istudiosos. Sos cales, chena andare a fine a fine sustenini: sa zeometria inue si bivede una isperienzia dda generada chie cussa isperienzia bivide; totu sa matematica est unu modu e narrere, una intropeddadura de paraulas chi dimustrada e amustrada solu su chi ddi parede e praghede; no esistini teorias beras o teorias farzas, esistini solu teorias istrategicas pesadas po iscopos politicos e tando validas solu in d’unu prezisu momentu istoricu; su metodu issientificu Galileianu-Cartesianu-Newtonianu est solu unu fraigu ideologicu superau de fattu dae sos risultaos de sa teoria fisica de sa gravidade quantistica chi totu in d'una aunidi e superada sa mecanica quantistica de Heisenberg e sa relatividade generale de Einstein. A custa reunida sighidi chi torrada a nudda su ispaziu-tempus de Minkowski, e si ogana a campu sas faulas e sos imboligos de sos issienziaos modernos e de sas impreas issoro bistu chi issos funi allogaos po inari a su sistema capitalisticu. Sa teoria chi faede totu custu cucurimbessi in fisica e matematica, preparada a puntinu dae pagu tempus, est sa teoria de su campu morfogeneticu, chi enidi perņ ostaculada dae sos issienziaos de imparu Newtonianu po defensa de interessos de butega.

 

A su postu de s’issienzia moderna, farzamente obiettiva, abarrana sos sensos, sas tradiziones populares, sos bisonzos de tantos disamparaos, sa generosidade libertadora de sas feministas, de sos omosessuales, de sos ecologistas, de sas minorias etnicas apartadas, de sos poberos chi bivene in sas bidonvilles de sas megalopolis e de chentinaias de ateras tepas, (a mover de cuddas chi si interessana a sos fuzzy-sistems e a serrare cun cussas chi creene in sa metempsicosi), chi si ispirana in sos istudios issoro a sos paradigmas issientificos de sos issienziaos postmodernos.

 

Sokal hada seberau in sas mentovadas suas, de sa feminista Luce Irigaray, de su filosofu Stanley Aronowitz, de su psicoanalista Jacques Lacan e de un’atera chentinaia de istudiosos, branos literarios chi cuntenene molenterias mannas in matematica, e beros e proprios isbambiores issientificos, paris cun s’imbentu de ch’inserrare sos matematicos in d’unu campu de cunzentramentu rieducativu po ddis faer passare sa gana de totu s’autoritarismu e s’elitarismu chi tenene, e cambiandeddis s’habitus mentale, ddos faer cumbintos chi est menzus a si dedicare a criccas chi jezzana arrespostas a su bisonzu de democrazia de s’issienzia. In particulare sos matematicos si d’hiana deper dedicare a sos istudios po agatare sos isboligonzos de sas equaziones diferenziales a sas derivadas parziales non lineares susu variedades multidimensionales, a sos istudios de sa teoria de su caos e de sos sistemas dinamicos in sa mecanica de sos filonzanos, a sas aplicaziones in sas organizaziones soziales de sa teoria de sas catastrofes, a sos istudios de sas aplicaziones de s’alzebra de sas funziones cumplessas, unu settore de sa matematica postu a puntinu pagu tempus colau. Nd’hada comente si biede po d’onnia gustu. Su motivu de totu custu est chi, narada Sokal mentovande sempere sos autores postmodernos, si a custos cambos de sa matematica si innestana sas issienzias eterodossas tando poden produere connoschenzias postmodernas libertadoras e emancipadoras. Po faere unu esempiu, pesande branos de s’iscrittu de Luce Irigaray "cale est sa natura de s’issienzia?" cramada s’attenzione de su lettore susu cust’aspettu issientificu e soziale: "Finas ai como sos fisicos e sos matematicos, ponende fatu a sas inclinaziones maschilistas issoro, hana istudiau solu sa fisica de s’istadu duru, trascurande issientemente sa mecanica de su filonzanu. S’istudiu de custu settore de sa fisica, (su filonzanu, sas salias, sos ozosos, sos fluidos po allegare in craru), cun sos cullegamentos chi hada cun sa teoria de sas catastrofes e sas matematicas suas, e cun s’importu didatticu chi ponede a sas categorias noas lisu-discontinuu-fluidu, hiada podere aperrere a s’issienzia sas ghennas libertadoras chi po vocazione tenede.

 

Paris a sa publicazione in Social Text de s’articulu Illacanare, Sokal si faiada publicare in d’una atera rivista, Dissent, unu ateru iscrittu in su cale si preguntada si esserat possibile chi una rassegna issientifica, de autoridade e de prestigiu, ispecializzada in filosofia e in sociologia, esserat pothiu publicare unu fintu istudiu de fisica, cundiu de molenterias e de isballios e de novas issientificas farzas, cales su bandu de haer postu a puntinu una teoria quantistico-gravitazionale, de haere iscobertu sos campos morfogeneticos, de haer de pagu tempus acabau sa teoria de sos numeros cumplessos, (custa teoria est istada in modu definitivu formalizada dae su matematicu Federicu Gauss est giai tres seculos colaos), e meda ateras tonterias ancora. S’arresposta, chi lassada a buca aperta, est: emo, est possibile.

 

Sos issienziaos postmodernos hana amantau de inzulios e batiles a Sokal, no solu in Sos Istados Unios, ma de prus ancora in Franza e in America Latina. E perņ su re, a sa fine, est abarrau in mudandas. A sa discoberta de sa innoranzia manna in fisica e in matematica de sos filosofos postmodernos, s’est acumpanzada finzas sa dimustrazione chi issos faene impreu de su pagu chi connoschene de issienzia po leare a fundos de paneri su lettore. Issos hana sempere criccau de allegare in suspu po tenner in sugezione sos eventuales criticos de sas teorias issoro.

 

Deghinas de milliaias de sitos in Internet de tres annos colaos a como chi iscridimus custas notas, publicana opiniones pro o contra a Sokal, ( e pro o contra a unu libru iscrittu de pagu tempus a una cun su fisicu Jean Bricmont, Imposturas Intellettuales), e bezzas e noas teorias soziales e issientificas benin chirrinzonadas in bista de custu dibatimentu mannu. Su cales induede a profundas riflessiones politicas: Alan Sokal est unu militante sandinista e unu marxista a s’antiga; sos filosofos postmodernos funi sos ideologos de sa manca noa in Europa e in America e hiana a tenner in disizu de che mandare a monte sos paradigmas issientificos bezzos Cartesianos e Newtonianos. Sas corronetas chi hana sonau a s’atopu mondiale po su cumerciu de Seattle haiana sonadores bonos. Issos si funi preparaos publicande chentinaias de rivistas de Social Studies e istudiande a fundu sas ideologias de sos issienziaos postmodernos de Europa.