Cantadores de Torpè______________________Antoni Maria Pala

 

A SU CARU FIZU LUCA TRUDDA RUTU IN SU FRONTE RUSSU
S'ANNU 1943

Cantone sarda posta in numene se unu babbu chi li est mortu su fizu in sa gherra.
(otava serrada)



Si sos mortos intenden dae sa losa
comente an sos antigos cunfirmadu
perdona custa 'oghe lamentosa
de babbu tou tristu e afannadu
ca sa sorte perversa e puntigliosa
non t'at dassadu 'enner cungedadu,
sende brivu 'e balia e de sustanzia,
fit in te cuncentrada s'isperanzia.

Fit in te sa richesa cuncentrada
s'isperanzia mia ei s'isetu
in sa ezzesa mia turmentada
pro mi dare cunfortu calchi tretu,
ma sa sorte crudele e ostinada
pro ambos nos est bennida a dispetu
lende a mie sa forza ei su briu
e a tie sa vida primidiu.

De torrare cuntentu a domo mia
a t'abrazzare prosperu e vivente
pro bator annos isetende fia
però t'apo isetadu inutilmente,
sa gherra turmentosa 'e s'Oriente
t'at truncadu sa vida in pizzinnia
in cussos campos de astrau fritos
chilchende 'e difender sos diritos.

S'ischeres caru fizu canta brama
babbu de t'abrazzare nde teniat
ca fis s'orgogliu sou, sa fiama,
e in te solu est chi cunfidaiat,
fis pesadu orfaneddu senza mama
e a perire in gherra non cheriat,
lontanu dae frades e parentes
suta sas armas de sos prepotentes.

Isculta sas lamentas dolorosas
e non bi fetas casu a su piantu,
s'esseres nessi in custu campusantu
de mama tua in mesu a cussas losas,
bi potia esser bennidu 'ogni tantu
pro pregare in sa tumba chi riposas,
ca pregare in sa tumba dat cunfortos
e aunit sos bios chin sos mortos.

Inie in cussu biculu 'e terrinu,
cuncentrament'e sas menzus pessones,
bi podia esser bennidu, mischinu,
pro contare sas mias passiones
e t'aia mantesu prus vicinu
chin frores friscos e oraziones,
de su babbu ornamentu e contributu
a su zovanu fizu in gherra rutu.

Sento ca so ridotu a mal'istadu
chi che passo sa die a pesa rue,
si no probabilmente fit 'istadu
de ch'esserepo 'ennidu a igue
a inue ti agatas sepultadu
aculzu tou pro m'intender tue
e bider eo in cale situ ses
pro ti prantare sa viola in pes.

Però prus de sos males chi apo a dossu
sos dubbios mi dolen che pugnales
timende cussos mostros infernales
chi non t'apan distrutu finzas s'ossu,
'etendetiche in d'unu malu fossu
comente faghen a sos animales,
senza rejone e senza essere umanos
indigna sepoltura 'e cristianos.

Si prango senza tenner acunortos
sos dolores m'isporan pius potentes,
sos chi in su letu insoro sunu mortos
sun sepultados dae sos parentes,
sos ossos in sa tumba sun regortos
e sunu visitados frecuentes,
tentos contu che prenda invalutabile,
urna sacra, distinta e memorabile.

Mancadu est su punteddu, su cunfortu,
in sa mia esistenzia penosa
però non cheglio chi mi fetas tortu
si ti disturbo su sonnu in sa losa
nende ch'est onorada e decorosa
pro sa causa santa chi ses mortu,
dovere sacru pro chie at valore
suta sas alas de su tricolore.

Mancari non cumprenda su bastante
cando custu rimproveru mi moes,
isco comente 'e poveru ignorante
chi ti ses postu in gradu 'e sos eroes
e ti ses fatu mannu che gigante
pro chi no milu nias ne lu proes,
parende a su piumbu sas petorras,
però a domo mia pius non torras.