Allicu e s’Aremigu

 

Cummedia in tres partis, scrita de is piciocus de sa segunda media de Ballau

Sa genti de sa cummedia:

· Unu chi contat su contu

· Allicu: unu poburu messaju de Ballau

· Maddaleni : sa mulleri de Allicu

· Su cuadhari: s’Aremigu

· Frà Nicola: unu para chi agiudat s’arretori de Ballau

· Una bella picioca: s’Aremigu

· Ziu Erminiu: unu sabbateri de Ballau

 

Prima parti

 

Su chi contat su contu:"Custu est unu contu chi nosu eus scritu po unu traballu de scola, apustis chi dh’eus intendiu de una femina de bidha.

Su contu narat de un’omini, chi dhu tzerriànt Allicu; cust’omini dognia di’ andhàt a marrai a Mont’Arrubiu, unu logu in su sartu de Ballau, sperdiu e prenu de arrocas. Unu mericedhu, furriendhi de su traballu, Allicu furiat passendhi in d’una andhaledha de Foresta Manna, po torrai a domu, inui dhu abetàt sa femina".

Allicu:"Eh! E ita m’at ai approntau a cena Maddaleni… fortzis predixis, pradulas, figu siccada e binu nieddu a s’arrasu… Mmmm! Ma cant’est legia sa vida! Ixedau de mei… dognia santa di’ a marrai a Mont’Arrubiu, de mengianu a mericedhu… fadiau e mortu de famini. E prus de una borta, a mi nci croccai prima de s’ora, po collunai su stogumu sbuidu… Chi poi m’arregodu de su fillu chi mi depit naxi… giai est beru chi dh’eus abetau de meda tempus e seus prexiosus… ma comenti eus a fai… Mah! Calancunu nc’at a pensai!"

Su chi contat su contu:"Allicu iat giai fatu unu bell’arrogu de strada e furiat po cumenzai sa pigada de su cuccuru a s’oru de bidha… e propriu tandhu dhi torrat a conca cussu pensamentu, chi dhu furiat trummentendhi de una pariga de dis… donai su fillu po dinai… e aici podiat campai in paxi po totu vida!

Arribau a sa mitza de sa Stiddiosa, s’indullit po buffai… ma un’umbra prima e apustis una cosa chi no iat mai biu prima ndhi dh’assicat… e ita bit… un’omini a cuadhu, bestiu de ferru, de prata e de oru, chi dhu castiat e no chistionat.

Allicu:"Bon’omoni… e chin’est sa merzei? E ita ci fait in custu logu sperdiu… e de inui est benendhi?

Su cuadhari:"Io vengo da lontano, da terre che si trovano a molte, molte giornate di cammino, nella direzione dove tramonta il sole e il mio nome è Lucifero… E lei, signore, come si chiama… e come mai porta addosso tutti quegli stracci… e cosa ne fa di quella zappa, che serve solo a grattare la terra?"

Allicu:"Rafieli est su nomini miu, ma totus mi tzerriant Allicu e seu unu messaju poburu, chi de s’ora chi obrexit a mericedhu, traballat comenti unu bestiolu, po duas faixedhas e tres cixiris… Ma, po bona sorti mia, sa femina chi tengu in domu arrenexit a cuxinai su nudha! E de immoi innanti at a essi peus puru… chi pensu a cussa pobura criatura chi depit naxi!"

Su cuadhari (aboxinendhi):"Io invece sono un uomo molto ricco, ho terre, castelli, cibo e vestiti in abbondanza, ma una cosa non ho e non potrò mai avere… un figlio, perché mia moglie è sterile… e, nell’attesa, si sta consumando…ogni giorno che passa, sempre…sempre di più!"

Su chi contat su contu:"Allicu e s’amigu nou camminant impari po unu bellu trettu; comenti furiant po arribai a Ballau, a su cuadhari dhi benit a conca unu pensamentu de spantu, e si ndh’aprexiat meda.

Su cuadhari :"Allicu, facciamo un patto. Io ti darò pane, companatico e quanto potrà servirti per il resto dei tuoi giorni, per garantirti un futuro non di miseria. In cambio tu mi darai quel figlio, che sta per nascerti".

Allicu (pensendhi a boxi arta):"Ma castia pagu pagu cust’omini! E comenti at ai fatu a intrezai su pensamentu miu… cuss’arrabiu de cosa chi m’est trummendendhi de una pariga de dis… ( girendhisì a su cuadhari)… eh…giai…giai m’at a cumbenni su chi m’est prumitendhimì, sa merzei!"

Su cuadhari:"Bene, Allicu, possiamo allora stringere un patto; quando nascerà tuo figlio, qualcuno si presenterà alla tua porta, per portarti doni e denaro, in cambio del tuo bambino. Per ora puoi accontentarti delle poche provviste che ho."

 

Segunda parti

 

Su chi contat su contu:"Cussu mericedhu, né mannus né pitticus, no dh’iant annigrau a Allicu, comenti fiant dognia di’, ma totus dhu castiànt spantaus, po mori de cussa betula, prena de dognia grazia de Deus.

Una piciochedha dh’iat sighiu fintzas aintru de domu e iat biu totu su chi furiat succediu e su chi iant nau."

Allicu (chistionendhi cun sa mulleri):" E tandhu, sa meri, castia ita totu t’apu potau!"

Maddaleni:"Mah! Ses siguru chi siat cosa bona, Allicu ?"

Allicu (mossiendhi cun famini sa prima panixedda chi dhi capitat in manu):"Dai, Maddaleni, tasta… tasta assumancu un’arrogu de custu bellu civraxiu, chi at a agiudai fintzas a cussa criatura".

Maddaleni: »Tocca…tocca ! No ti dha cretas, chi deu pappu senza de isciri! Sazadì tui…deu andhu a mi crocai!"

Su chi contat su contu:"Apustis de una pariga de dis, Allicu narat a sa pobidha su chi iat cuncodrau cun su cuadhari e mancai custa cosa a Maddaleni no dhi essat praxia, aici depiat fai … ca in cussus tempus cumandànt sceti is ominis.

Sa femina de Allicu iat passau una cida prangendhi e preghendhi, fintzas chi dhi furiat benniu a conca de andhai acanta de frà Nicola, unu para chi agiudàt s’arretori de Ballau, chi furiat becciu e malaidu".

Maddaleni:"Frà Nicola, est de una pariga de dis chi tengu unu pensamentu, poita a pubidhu miu, dus mesis a oi dh’est succediu unu fatu chi no m’est praxiu nudha: unu mericedhu, torrendhi de su sartu, at atobiau unu strangiu, chi dh’at impromitiu de dhu fai arricu, chi dhi donat su pipiu chi depit naxi. Deu no isciu ita manu mi donai!"

Fra Nicola :" Filla mia, tenis arrexoni de nai ca nc’at calancuna cosa chi no torrat. Deu ti consillu de pigai cust’acua benedita, dha depis poderai sempri acanta, e sa dì chi as a biri cuss’omini, benendhi a ndhi pigai su pipiu, ghetasincedha a pitzu e castia beni su chi sucedit".

Su chi contat su contu:"Maddaleni, apustis ch’iat chistionau cun su para, si furiat apaxiada e iat abetau su fillu foras de pensamentu.

Candhu unu mericedhu s’accatat ca furiat acanta de scendiai, mandat una bixina de domu a tzerriai Allicu, chi currit a cicai a signora Emma, sa maista de partu, chi iat fatu naxi a totus in Ballau.

Su pipiu dh’iant tzerriau Efisiu, comenti su nonnu, e totus furiant prexiosus!"

 

Terza parti

 

Su chi contat su contu:"De su prexiu, Allicu e Maddaleni iant scarexiu sa promissa fata a su cuadhari, ma una bella di’ si presentat a domu una picioca, arta e beni posta, chi potàt bestiredhus e gioghitus po su pipiu e drucis po is mannus."

Sa bella picioca:"M’at mandhau sa meri mia, cun custus arregalus, ma no bollit a nai su nomini suu; a si dhus godiri cun saludi!"

Maddaleni (castiendhidedha de truessu e chistionendhi a boxi bassa):"Custa no mi dha contat giusta… arregalus, gioghitus, drucixedhus… nanca est srebidora! E de chini? Mmmm… troppu bestida beni est… cun crapittas! E arratza de crapittas! Parint po peis de bestiolu!… (chistionendhi a boxi prus arta) Ringrazia meda sa meri tua, ma no bollu arregalus de genti chi no connoxiu… ( apustis de unu pagu) Bellas cussas crapittas, chin’est su sabbateri chi dhas at fatas?"

Sa bella picioca:"Dhas at fatas su sabbateri de bidha mia; chi ti praxint dhas ammostaus a su sabbateri de innoi, aici ti dhas at a fai a tui puru!"

Maddaleni:"Tandhu, beni cun mei ca andhaus accant’e ziu Erminiu".

Su chi contat su contu:" Maddaleni e cussa picioca andant impari a domu de su sabbateri, chi biviat a Cabudali".

Maddaleni:" Ziu Erminiu, castiit custas bellas crapittas, mi dhas iat a fai?"

Su chi contat su contu:"Ziu Erminiu, comenti bit is crapittas, si ndhi assicat, manca chi essat biu un’aremigu. Maddaleni tandhu cumprendhit totu.

Maddaleni:"Lessit istai, ziu Erminiu, no est cosa po mei… Tocchit, torraus a domu, ca nc’apu lassau su pipiu a solu."

Sa bella picioca:"Maddaleni, no mi nci fazat torrai totu, ca sa meri mia si dh’at a pigai cun mei e mi ci at a bogai de domu."

Maddaleni:"E tandhu abetit innoi, ca andhu a approntai cosa de si torrai."

Su chi contat su contu:"Maddaleni torrat cun s’acua benedita, chi dh’iat donau su para, po si nci dha scudi a pitzu.

Maddaleni (scudendhi s’acua):"Baidindhi de innoi, bai a su mari profundhu, e cantu arena dhu at in fundhu, tui as a torrai in su mundhu!"

Su chi contat su contu:"S’aremigu, comenti dh’iscudit s’acua benedita a pitzu, sparessit fendhi unu fogu mannu… mannu e nci torrat a su logu de inui furiat benniu!

Custa storia si dh’at contada una femina becia, chi est neta de cudha piciochedha chi iat intendiu e biu totu, sa di’ chi Allicu furiat torrau a domu cun sa betula prena de dognia grazia de Deus."

 

FINE

torna su

home page

scuola media

progetto aria

acquilandia