©Vita Nostra 2000, anno 40, n. 35, domenica 8 ottobre 2000, p. 5
(traduzione
di Antioco e Paolo Ghiani)
2
E acostiaus unus cantu fariseus po ddu tentai, ddi pregontąnt chi
ddest lģtzitu a su pobiddu a nci bogai a sa pobidda 3 E issu iat
arrespustu e ddis iat nau: «A bosatrus ita sat pretzetau Moisč?». 4 Issus
iant arrespustu: «Moisč at premģtiu a iscriri una carta de arrefudu e a nci
dda bogai». 5 Gesłs ddis iat nau: «Issu iat scritu custu pretzetu
po mori de su coru de perda cosa de bosatrus. 6 Fintzas e chi a
printzģpius de su mundu ddus iat fatus mascu e fčmina. 7 Po
cussu sņmini at a lassai su babbu e sa mama sua [e sat a giungi a sa fčmina
sua] e 8 issus duus ant čssiri unu feti (Gen 1,27 e 2,24). Aici
non funt prus duus ma unu. 9 Duncas su chi Deus at giuntu, no ddu
depit scrobai ņmini».
10
E is iscientis, candu fiant torra in domu ndi ddi pregontąnt. 11 E
ddis iat nau: «Chini nci bogat a sa pobidda e si coiat cun dunatra, fait
farta de fidi contras a issa 12 e chi issa nci bogat a su pobiddu e
si ndi coiat unatru, fait farta».
13 E nci
ddacumpangiąnt is pipius po ddus tocai, ma is iscientis suus ddus ameletząnt.
14 Gesłs biendi sa cosa si fut arrennegau e ddis iat nau: «Lassai
chi is pipius m'acostint accanta e
non si ddu proibais; ca sarrčnniu de Deus est de is chi funt cumenti de
icustus. 15 Deaderus, si ddu nau deu, chini no at a arriciri sarrčnniu
de Deus cumenti de unu pipiu, no dduat a intrai». 16 E ddus
imprassada e narąt de coru po issus sa
beneditzioni, in s'or'e totu chi ddis poniat is manus suas in pitzus.
Interessante
anche vedere che Ghiani e Vargiu (indipendentemente, posso
assicurarlo) per tradurre "durezza di cuore" (gr. sklerokardia)
fanno ricorso alla medesima espressione "coru de perda", mentre
Cuccu ha "coru tostau".
L'inizio
del v. 6 č altrettanto significativo. Cuccu ha: "Dąe prinzipiu de
sa creaziņni, invčcis..."; Vargiu, sempre sulla falsariga della
traduzione dinamica Ldc-Abu 1985 ha: "Ma de prinzipiu, a su tempus
de su nascimentu, comenti nąrat sa Scritura,..."; Ghiani ha:
"Fintzas e chi a printzipius de su mundu...". Dove si noterą anche il
diverso modo di tradurre la particella avversativa greca de, tradotta
"invecis" da Cuccu , "ma" da Vargiu, "fintzas
e chi" (= sebbene, eppure) da Ghiani. A parte l'aspetto
interpretativo che puņ variare ad ogni occorrenza , il problema in questi casi
č di se e come evitare l'espressione "perou", che sembra un brutto
italianismo ("ma", al posto del logudorese "mas", appare gią nella Carta de logu: cfr.
Wagner, DES, vol. II, p. 82).
Notiamo
anche l'uso in Ghiani di "giungi": "e sat a
giungi a sa fčmina sua", "su chi Deus at giuntu". Pur essendo il
verbo greco diverso nelle due frasi, Ghiani preferisce usare in tutti e
due i casi il verbo tipico del contadino che "aggioga" i buoi, dato
che la metafora agricola č usata anche in sardo per parlare del matrimonio. Nei
luoghi corrispettivi Cuccu ha "s'ad a congiłngi a sa mullčri
sua" e "cussu duncas chi Deus hądi unģu", mentre Vargiu ha "s'at a aunģri a
sa femina sua" e "su chi Deus at
aunģu".
Per
ultimo evidenziamo il modo diverso di rendere l'espressione "saranno una
carne sola". Cuccu ha "e ąnt a čssi is dłus in una carri, aģcci
chi no prłsu słnti dłus, ma una carri"; Vargiu ha "e tot'a is dus
ant essi una cosa sola. Aici issus non funt prus dus, ma una sola carri". Ghiani
ha voluto evitare l'espressione "carri", poco usata in sardo e
hanno tradotto "e issus duus ant čssiri unu feti. Aici non funt prus duus
ma unu".
Poniamo
tuttavia un interrogativo. Considerando che il sardo usa il termine
"sangue" per dire ciņ che l'ebraico del testo citato dice con il
termine carne, e considerando anche
l'insieme della frase e la situazione dei manoscritti (dove la frase "e
sat a giungi a sa fčmina sua" č considerata un'aggiunta secondaria,
dal momento che nel primo testo di Marco il termine "uomo" sembra
riferito sia al maschio sia alla donna), si potrebbe in modo pił dinamico
tradurre: " Fintzas e chi a printzģpius de su mundu Deus ddus
iat fatus mascu e fčmina. 7Po cussu donniunu at a lassai su babbu e
sa mama sua e 8 issus duus ant čssiri unu sanguni feti (Gen 1,27 e
2,24). Aici non funt prus duus ma tott'unu sanguni. 9 Duncas su
chi Deus at giuntu, no ddu depit scrobai ne s'unu ne s'ateru».